Wpisani do księgi „Pamięć i zobowiązanie”

Uroczystego wpisu do Księgi dokonano 11 listopada podczas obchodów Narodowego Święta Niepodległości.

BOLESŁAW MUCHARSKI

1914 – 1945

Urodził się 10 maja 1914 r. w rodzinie Władysława i Antoniny z Tyborowskich. Po ukończeniu Seminarium Nauczycielskiego w Łomży został nauczycielem w szkołach na terenie powiatu łomżyńskiego, gdzie znakomicie zajął się wychowaniem młodzieży, kształtując jej charaktery, wlewając w młode serca i umysły wiedzę opartą na wartościach najwyższych – Bóg, Honor, Ojczyzna.

Po wybuchu II wojny światowej krótko przebywał w Warszawie, gdzie wstąpił do Służby Zwycięstwu Polski (SZP) i został zaprzysiężony, przyjmując pseudonim „Lekarz”. W 1940 roku przybył wraz z braćmi do Lubartowa. W hali targowej otworzyli oni sklep będący jednocześnie źródłem utrzymania i konspiracyjnym punktem kontaktowym. Bolesław nawiązał współpracę z członkami Związku Odwetu Alfonsa Faściszewskiego „Konara” z terenu powiatu puławskiego. W krótkim czasie został członkiem Komendy Obwodu Związku Walki Zbrojnej a w 1942 r. stworzył Oddział Dyspozycyjny Związku Odwetu w Lubartowie. W 1943 r. został dowódcą Kierownictwa Dywersji Armii Krajowej, w krótkim czasie powiększając stan liczebny oddziału. W domu Mucharskich przy ul. Krzywe Koło zorganizowano magazyn broni, odbywały się też szkolenie wojskowe. Wiosną 1944 r. oddział został przekształcony w OP IV Plutonu 8 Pułku Piechoty Legionów AK. Żołnierze Lekarza podejmowali działalność wywiadowczą, sabotażową i zbrojną na terenie powiatu lubartowskiego, wzięli też udział w AkcjiBurza” i wyzwoleniu spod okupacji niemieckiej miasta Lubartowa i najbliższych miejscowości w lipcu 1944 r.

Sytuacja polityczna i militarna, w tym narastające zagrożenie wolności nadciągające od wschodu za przyczyną Armii Czerwonej i polskich komunistów skłoniły Bolesława Mucharskiego do podjęcia decyzji o rozformowaniu oddziału. Sam też ukrywał się przed aresztowaniem, na krótko zatrzymując u sióstr w klasztorze w Jadwinowie. Tam przygotowuje się do zmiany nazwiska i wyjazdu do Lublina.

W Lublinie już pod zmienionym nazwiskiem Antoni Lipiński nawiązał kontakty z dowódcami oddziałów AK. Mimo doświadczeń z konspiracji, mimo zmiany nazwiska Bolesławowi Mucharskiemu nie udaje się uniknąć najgorszego. W dniu 22 grudnia 1944 r. został aresztowany przez kontrwywiad Armii Czerwonej i osadzony w areszcie śledczym NKWD w Lublinie a po wstępnym śledztwie przewieziony na Zamek Lubelski. Mordercze przesłuchania prowadzone przez funkcjonariuszy NKWD a następnie oprawców resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN doprowadziły do oskarżenia Mucharskiego obok 10 innych żołnierzy AK między innymi o przygotowywanie zamachu na przewodniczącego KRN B. Bieruta oraz premiera E. Osóbki – Morawskiego. Proces odbył się przed Wojskowym Sądem Okręgowym w Lublinie bez udziału obrońców w dniach 06.–09.04.1945 r. Oskarżali i wyroki ogłaszali ludzie sowieckiego pochodzenia i polscy komunistyczni mocodawcy. Mimo, iż oskarżani wówczas bohaterscy żołnierze AK nie popełnili żadnego czynu, który mógłby zaprowadzić ich na salę sądową, to jednak zostali wszyscy skazani na karę śmierci. Zapoznany ze sprawą Bierut uznał, iż oskarżeni nie zasługują na łaskę. Wyrok wykonano 12 kwietnia 1945 r. na Zamku Lubelskim. Miejsca pochówku rozstrzelanych pozostają nieznane. Ciała straconych wywieziono nocą na cmentarz przy ul. Unickiej i pogrzebano w różnych jego miejscach zacierając starannie wszelkie ślady. Po wielu latach 9 maja 1990 r. Sąd Najwyższy w Warszawie ogłosił wyrok uniewinniający skazanych bohaterów, wszyscy – w tym również por. Bolesław Mucharski – zostali zrehabilitowani.

ANTONI MUCHARSKI

1912 – 1995

 

Urodził się 27 października 1912 r. w Skowronkach koło Łomży. W 1933 r. ukończył Państwowe Gimnazjum im. T. Kościuszki w Łomży. W tym samym roku został powołany do Szkoły Podchorążych w Zambrowie, po dwóch miesiącach zwolniony z powodów zdrowotnych i zaliczony w poczet pospolitego ruszenia bez broni.

W latach 1935 – 1939 podjął studia w państwowym konserwatorium muzycznym w Warszawie na kierunku nauczycielskim. Jednocześnie studiował historię na Wydziale Humanistycznym UW. Druga wojna światowa przerwała studia, ukończył ją w 1962 r. w Państwowej Średniej Szkole Muzycznej w Kielcach na kierunku nauczycielskim.

Ponieważ Łomża znalazła się w części okupowanej przez ZSRR wraz z bratem Bolesławem wyruszył do Lublina, gdzie w zakonie o.o. kapucynów przebywał drugi brat Jan. Ojcowie doradzili im osiedlenie się w Lubartowie. I tu przybyli 23 grudnia 1939 r. Początkowo zatrzymując się u zakonników, z czasem zamieszkali na ul. Krzywe Koło u państwa Zmysłowskich.

W 1941 r. Antoni ożenił się z Marią Kozierską z ul. Mickiewicza. Z tego związku urodzili się synowie Andrzej (1943) i Grzegorz (1946). Po wojnie w 1947 r. rodzina Mucharskich zamieszkała w domu dziadków pani Marii Packów przy ul. Mickiewicza 14. W tym domu pan Antoni wraz z żoną mieszkał do końca swoich dni. Synowie po studiach już tu nie wrócili.

W latach 1940 – 1944 wraz z Bolesławem prowadził sklep gospodarstwa domowego Tanie Źródło. Mieścił się on w hali targowej w Rynku i był jednocześnie punktem kontaktowym AK, w której wszyscy bracia byli członkami. Antoni pod pseudonimem Organ , Bolesław – Lekarz, Kłak, Jan – Melchior.

W czasie okupacji Antoni ukończył kursy kupieckie organizowane przez Stowarzyszenie Kupców Polskich w Lublinie. Do 1950 r. zajmował się handlem. Z dniem 2 stycznia 1950 r. rozpoczął pracę w Eksportowej Zbiornicy Jaj w Lubartowie pracując jako kasjer, referent planowania i kierownik delegatury. W latach 1951 – 1953 był dyrektorem Powiatowego Zakładu Mleczarskiego w Lubartowie. Od 1 września 1953 r. rozpoczął pracę w Narodowym Banku Polskim w Lubartowie, gdzie przepracował jako starszy inspektor ekonomiczny do czasu przejścia na emeryturę w 1978 r.

Pasją jego życia była muzyka, której poświęcał każdą wolną chwilę. Był organistą w kościele o.o. Kapucynów w Lubartowie. Na przełomie lat 50. podjął się prowadzenia chóru Ligi Kobiet. Chór pod jego kierunkiem wziął udział w krajowym festiwalu zespołów artystycznych w Warszawie w roku 1951 uzyskując jedno z czołowych miejsc.

Pan Antoni od 1953 r. do końca życia związał się z Liceum Ogólnokształcącym w Lubartowie, w którym uczył muzyki, śpiewu, prowadził chór i zespoły muzyczne, przygotowywał okolicznościowe programy artystyczne Trudno wymienić wszystkie uroczystości szkolne, miejskie, kościelne do których programy i oprawę muzyczną przygotowywał. Wzbogacały one w istotny sposób życie kulturalne miasta. Zespoły muzyczne i soliści zajmowali wysokie lokaty w różnego rodzaju konkursach. Dawał też prywatne lekcje gry na pianinie, komponował muzykę do wierszy, Józefa Lulka, Jana Longina Okonia, Igora Sikiryckiego, Kazimiera Przerwy – Tetmajera.

W latach 1963 – 1975 prowadził zespół śpiewaczy w Powiatowym Domu Kultury a w latach 1978 – 1987 kierował chórem złotego wieku w klubie międzyspółdzielczym. Chór ten uświetnił swoim występem telewizyjny turniej miast Lubartów – Wągrowiec.

Antoni Mucharski był od 1958 r. aktywnym członkiem Lubartowskiego Towarzystwa Regionalnego. W latach 1976 – 1980 był skarbnikiem Zarządu, prowadząc księgowość LTR, był też członkiem kolegium redakcyjnego wydawnictwa Lubartów i ziemia lubartowska, w którym to publikowano niektóre z Jego kompozycji. Za działalność społeczną i zawodową otrzymał wiele wyróżnień i odznaczeń.

Zmarł w swoim domu w Lubartowie 30 maja 1995 r. Pochowany został na cmentarzu parafialnym.

Lubartowianin z wyboru, jak mawiał „został tu bo pokochał to miasto”. W dziedzinie edukacji i kultury odcisnął trwały ślad w Lubartowie.

 

JAN PAWEŁ MUCHARSKI

1910 – 2001

 

Urodził się na przedmieściach Łomży w Skowronkach 26 czerwca 1910 r. Ukończył szkołę podstawową a następnie gimnazjum w Łomży. Od wczesnej młodości pociągało go życie duchowe dlatego też wstąpił do franciszkańskiego Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Został wysłany dla odbycia nowicjatu i studiów filozoficzno – teologicznych do Francji. Po ich ukończeniu na katolickim uniwersytecie w Paryżu został 22 stycznia 1932 r. wyświęcony na kapłana. Przybrał imię – Franciszek.

W latach 1933 -1934 uczył języka francuskiego w zakonnym kolegium w Łomży. Mocno interesował Go dialog ekumeniczny z cerkwią prawosławną. Uzyskał pozwolenie na sprawowanie liturgii w obrządku wschodnim. Pracę w obrządku bizantyjsko – słowiańskim zaczął w Lubieszewie, gdzie od XVIII wieku istniał klasztor o.o. kapucynów, w 1933 r. rewindykowany po kasacji w czasach carskich. Założono w nim ośrodek neounii(akcja na rzecz jedności Kościoła katolickiego z prawosławiem podjęta na Wołyniu, Polesiu i Podlasiu). Ojciec Jan Paweł Mucharski pracował w tym klasztorze w latach 1935-1939 (na liście zakonników lubieszowskich z dnia 1.01.1939 r. figuruje jako Franciscus a Łomża vic.par. – wikariusz parafii).

Tuż przed wybuchem wojny w czerwcu 1939 r. powrócił do kraju. Okres okupacji spędził w klasztorze O.O. Kapucynów w Lublinie i Lubartowie. To on ściągnął do Lubartowa swoich braci Antoniego i Bolesława. Podobnie jak bracia zaangażował się w konspirację, jako „Melchior” był kurierem między Lublinem a Lubartowem. Pełnił też funkcję kapelana Armii Krajowej.

W latach 1946 – 1967 pracował jako misjonarz ludowy w wielu parafiach. Zajmował się nauczaniem kleryków kapucyńskich i udzielał w duszpasterstwie parafialnym. We wszystkich swoich poczynaniach kierował się nabożeństwem do MB Nieustającej Pomocy, która wytyczała mu drogę do pojednania z prawosławiem. Zainteresowania socjologią spowodowały, że tuż po wojnie podjął dalszą naukę na uniwersytecie warszawskim, studia te ukończył w 1950 r. System komunistyczny nie sprzyjał jego działalności.

Po opuszczeniu kraju w 1967 r. przez szereg lat pełnił posługę w kilku parafiach wschodniego obrządku w Anglii a potem USA i Kanadzie (w tej ostatniej przez 10 lat sprawował duszpasterstwo dla Ukraińców). Po przemianach wrócił do kraju. Sentyment do Lubieszowa i początków posługi kapłańskiej sprawił, że stale myślał o odwiedzeniu tej ziemi. Udało się w końcu 1990 r. Po 50 latach nieobecności zastał klasztor zajęty przez milicję, sąd i prokuraturę a budynek kościoła –przez milicyjny klub sportowy. Ojciec Franciszek pozostał w tym miejscu przez pewien czas, pomagając miejscowym duszpasterzom a kiedy w 1992 r. władze wołyńskie zwróciły kościół Kapucynom, jego administratorem został właśnie On. Podjął wówczas szereg prac zabezpieczających i porządkowych na terenie klasztoru. Środki finansowe pozyskiwał dzięki hojności współbraci z USA.

W tym czasie opracował w języku rosyjskim książeczkę I ty utwierdzaj swoich braci a po polsku na zakończenie drugiego milenium wiary wydał książkę Ty jesteś Piotr, będącą zbiorem przemyśleń na temat sytuacji na płaszczyźnie ekumenicznej, zwłaszcza na terenach wschodnich.

Planował jeszcze udział w czerwcowej wizycie Ojca Św. w Kijowie, przygotowywał jubileusz 75lecia życia zakonnego. Opatrzność miała wobec Niego inne plany. Zmarł nagle dnia 13 marca 2001 r. w Oak Ridge w pobliżu Nowego Jorku. Uroczysty pogrzeb odbył się w New Brunswick 17 marca 2001 r. w asyście księży diecezjalnych i kapłanów zakonnych.

 

Prezentowane biogramy powstały dzięki pomocy p. Piotra Mucharskiego – wnuka Antoniego, p. Wojciecha Charlińskiego oraz p. Zbigniewa Kuleszy.

 

 

Data opublikowania: 10:23, 19 listopada 2014

Kategorie: Aktualności