Pamięci straconych w Wigilię 1939r. w Lublinie

Przedstawiciele Lubartowa uczcili pamięć ofiar jednej z pierwszych niemieckich egzekucji w Lublinie, w której zginął przedwojenny przedstawiciel władz lubartowskich.

Pod tablicą upamiętniającą więźniów Zamku Lubelskiego, rozstrzelanych przez hitlerowskiego okupanta w dniu 23 grudnia 1939 roku.”, złożono kwiaty i zapalono znicze.  W egzekucji zginęło wówczas dziesięciu przedstawicieli lubelskiej inteligencji, wśród których znajdował się starosta powiatu lubartowskiego Tadeusz Illukiewicz.
Lubartowska delegacja, burmistrz Janusz Bodziacki, prezes Lubartowskiego Towarzystwa Regionalnego  Maria Kozioł, wicestarosta Jacek Zalewski uczestnicząc w apelu pamięci i zapaleniu 10 zniczy, złożyła wiązanki kwiatów. Modlitwę w ich intencji poprowadził rektor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, ks. prof. dr hab. Stanisław Wilk.

Tadeusz Illukiewicz był ostatnim starostą powiatu lubartowskiego
w latach II Rzeczypospolitej (1937-1939). Urząd swój sprawował ze szczególnym zaangażowaniem. Wyróżniała go znajomość problemów rolnictwa i gospodarki komunalnej. Swoje bogate doświadczenie, zdobyte wcześniej w wieloletniej służbie państwowej i samorządowej, z ofiarnością wykorzystywał w lubartowskim terenie. Przejawiało się to, między innymi: w inicjatywie szeroko zakrojonych robót melioracyjnych w powiecie, przyśpieszeniu elektryfikacji kilku osad wiejskich (począwszy od Niemiec), zwiększeniu środków budżetowych na inwestycje rolnicze (młyny wodne i parowe, gorzelnie, garbarnie, olejarnie, mleczarnie). Włożył też wiele wysiłku w rozwój szkolnictwa powszechnego i zawodowego oraz oświaty pozaszkolnej na ziemi lubartowskiej. Mocno zabiegał o podniesienie stanu sanitarnego, jak również estetyki wsi i miast.
Ponadto starosta Illukiewicz systematycznie brał udział w uroczystościach okolicznościowych i państwowych, w tym w obchodach dwudziestej rocznicy odzyskania niepodległości 11 listopada 1938r.. Niedługo potem – 27 listopada tegoż roku, z inicjatywy Starosty zorganizowano w Lubartowie uroczyste przekazanie broni, dla dowództwa 8. Pułku Piechoty Legionów w Lublinie, zakupionej ze zbiórki społecznej na rzecz Komitetu Powiatowego Funduszu Obrony Narodowej. Starosta czynnie też uczestniczył w zebraniach organizacji społecznych i patriotycznych istniejących w powiecie. Wspomagał moralnie
i materialnie Koło Polskiej Macierzy Szkolnej, Chór „Lutnia Kościelna”. Towarzystwo Popierania Pracy Kulturalno-Społecznej, Stowarzyszenie „Rodzina Urzędnicza”.
W dniu 11 listopada 1937r. prezydent Rzeczypospolitej nadał Tadeuszowi Illukiewiczowi Złoty Krzyż Zasługi, na wniosek wojewody lubelskiego. Natomiast 14 maja 1938r. z rąk wojewody, starosta Illukiewicz otrzymał Medal za Długoletnią Służbę.
W czasie wojny obronnej i w pierwszych dniach okupacji hitlerowskiej Starosta Lubartowski trwał na stanowisku, odpowiadając za gospodarkę powiatu i za zaopatrzenie ludności.
Dnia 9 listopada 1939r. Tadeusz Illukiewicz został aresztowany przez niemiecką policję we własnym mieszkaniu w Lublinie i osadzony w dużej celi nr 17 na Zamku Lubelskim. Przebywając w niej przez 44 dni, swoim zachowaniem wpływał na wytworzenie atmosfery spokoju i opanowania.
W Wigilię Świąt Bożego Narodzenia w dniu 23 grudnia 1939r. (przed 1939r. Wigilii nie odchodzono w niedzielę) więźniowie celi nr 17 przygotowywali wspólną kolację. W tym czasie strażnik więzienny wyczytał 10 nazwisk, wśród których znajdował się Tadeusz Illukiewicz. Wywiezieni na cmentarz żydowski, przy ul. Kalinowszczyzna, bez sądu i wyroku, zostali rozstrzelani przez pluton egzekucyjny.
Tadeusz Illukiewicz z grupą współwięźniów stali się ofiarami jednej
z pierwszych zbiorowych w Lublinie egzekucji inteligencji polskiej.
                           
Informacje opracował Prezes LTR Maria Kozioł

Data opublikowania: 00:01, 2 stycznia 2012

Kategorie: Aktualności